‘यही पाराले रेल आउन साढे ७ सय वर्ष लाग्छ’
अमृता चुँदाली, काठमाडौं । पूर्व अर्थमन्त्री तथा नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी(नेकपा)का स्थायी समिति सदस्य सुरेन्द्र पाण्डेले मुलुकको अवस्थाको गहिरो अध्ययन नगरी समृद्धि हासिल गर्न नसकिने बताउनु भएको छ ।
‘इन्ष्टिच्युट फर इन्टरग्रेटेड डेभलवमेन्ट इस्टडिज’द्वारा शुक्रबार आयोजित कार्यक्रममा पूर्व अर्थमन्त्री पाण्डेले विद्हरुले समेत आफ्नो क्षेत्रमा गहिरो अध्ययन नगरी सतही प्रस्तुति दिने गरेको उल्लेख गर्नुभयो । ‘म अहिले अरु बिषयमा जान चाहन्न कृषिकै कुरा गरौ, तथ्यांक विभागले ७१ प्रतिशत जनता कृषिमा आश्रित भनेको छ’ उहाँले राष्ट्र बैंकले ५७ प्रतिशत वैदेशिक रोजगारीमा निर्भर रहेको उल्लेख गरेको छ । ५७ प्रतिशत वैदेशिक रोजगारीबाट धानिएपछि ७१ प्रतिशत कसरी कृषिमा आश्रित भए ?’
कृषिमा आश्रितको परिभाषा स्पष्ट नभएको पूर्व मन्त्री पाण्डेको भनाइ छ । ‘तथ्यांक विभागले २२ वटा कुखुरालाई पाल्ने कृषक मानेको छ, करेसाबारी भएकालाई पनि कृषक मानेको छ ’ उहाँले भन्नुभयो, २२ वटा कुखुरा पाल्दैमा कृषक भइन्छ ? करेसाबारी भएका जतिलाई कृषक मान्ने हो भने हाम्रा पनि छन् । के हामीलाई पनि कृषक भन्ने ? राज्यले कृषिमा कर छुट गरेको छ । कर छल्नकै लागि धेरैले आफ्नो पेशा कृषि देखाउने गरेका छन् ।’
नेता पाण्डेले रेलमार्गको अवधारणा आफू अर्थमन्त्री ल्याएको स्मरण गराउँदै त्यसमा कम बजेट छुट्याइएको उल्लेख गर्नुभयो । ‘म अर्थमन्त्री भएको बेला नै त्यसको कूल लागत करिब ८ खर्च थियो, अहिले बढेर १० खर्ब पुगेको छ’ उहाँले भन्नुभयो, ‘निर्माण सम्पन्न गर्ने बेलासम्म १५ खर्ब पुग्ला । रेलमार्ग निर्माणको लागि सरकारले २ अर्ब छुट्याएके छ । वर्षको २ अर्बले कसरी रेलमार्ग निर्माण हुन्छ ? यही पाराले रेल आउन साढे ७ सय वर्ष लाग्छ ।’
पूर्व अर्थमन्त्री डाक्टर बाबुराम भट्टराईले दुई अंकको आर्थिक वृद्धिदर हासिल गर्न पूर्वाधार विकासमा जोड दिएर आन्तरिक तथा बाह्य लगानी बढाउनु पर्ने बताउनु भयो । पूर्व अर्थमन्त्री तथा नेपाली कांग्रेसका नेता डाक्टर रामशरण महतले सरकारले जथाभावी रकम बाँडेको उल्लेख गर्दै अर्थतन्त्रको अहिलेकै अवस्थाले दीगो विकास लक्ष्य हासिल हुने बताउनु भयो ।
कार्यक्रममा पूर्व अर्थमन्त्री डाक्टर प्रकाशचन्द्र लोहनी, राष्ट्रिय योजना आयोगका पूर्व उपाध्यक्ष डाक्टर स्वर्णिम वाग्ले र अर्थविद् डाक्टर भेषबहादुर थापाले राजनीति र प्रशासनमा सुधार नगरेसम्म अर्थतन्त्रमा सुधार नआउने बताउनु भयो