खप्तड एक, सौन्दर्य अनेक

प्राकृतिक सौन्दर्यता थरि थरिका

प्राकृतिक नागढुङ्गा, केदारढुङ्गा, पुराना मठ–मन्दिर, बागबुट्टे निगालो, पाँचऔँले, बझाङी पादेखि हरियो छेपारोसम्म पाइने खप्तडले तीर्थालुदेखि अनुसन्धान गर्नेसम्मलाई लोभ्याउन सक्छ । डाँफेकोट, घोडादाउने पाटन र खप्तड दहमा पुगेर प्राकृतिक आनन्द लिने कुरा त खप्तडको विशेषता नै हो ।

३ हजार २ सय मिटर उचाइमा रहेको खप्तडमा अत्याधिक चिसो हुन्छ । पाटनहरू हिउँले सेताम्मे हुन्छन् । सानो हावाको झोँकामा पनि सुसेरा हालेझैँ गर्ने रानीसल्ला, बाँच, नौरङ्गी लालीगुराँस, खस्रोउ, लेकसल्ला, लोठसल्लाका रुखको आनन्द लिने कोही छैनन् ।

चार रैथानेसहित १ सय ३५ किसिमका फूल फुल्ने यो क्षेत्र प्राकृतिक इतिहासको सङ्ग्रहालय र जीवित बगैँचा हो । नेपालमा पाइने ७ सय मुख्य जडीबुटीमध्ये २ सय २४ प्रजातिका जडीबुटी यसै क्षेत्रमा पाइन्छ । प्रकृतिको यो अनौठो सङ्ग्रहालयमा ५ सय ६७ प्रजातिका वनस्पति र विभिन्न २ सय ७० जातका चराचुरुङ्गी छन् ।

खस्रे भ्यागुता र बझाङ्गे पा गरी दुई प्रजातिका रैथाने उभयचर बाघबुट्टे निगालो पाइने यो नेपालको एक मात्र राष्ट्रिय निकुञ्ज हो । विश्वकै दुर्लभ जातिको हरियो छेपारो पाइने यहाँ २२ पाटन र ५२ झोता छन् । यो १ सय ७५ प्रजातिका चराले बच्चा कोरल्ने ठाउँ पनि हो । यो क्षेत्र कस्तुरी र हिमचितुवाको पनि बासस्थान हो ।