आज ‘तमु ल्होसार’मनाइँदै,देशभर सार्वजनिक बिदा
काठमाडौँ – गुरुङ समुदायले आज (बिहीबार) ‘तमु ल्होसार’ पर्व मनाउँदैछन् ।पुरानो वर्षलाई बिदाइ गरी नयाँ वर्षलाई स्वागत गरेर गुरुङ समुदायले नयाँ वर्षका रुपमा भव्यरुपमा मनाउँछन् ।
‘ल्हो’ को अर्थ वर्ष र ‘सार’ को अर्थ फेरिनुभएकाले वर्ष फेरिने दिनलाई ‘तमु ल्होसार’ भनिएको हो ।‘तमु ल्होसार’ पर्व सूर्यको किरणसँग सम्बन्धित छ । ‘तमु’ गुरुङ जातिलाई जनाउने अर्को नाम हो । गुरुङ भाषामा ‘ल्हो’ भनेको वर्ग र ‘सार’ को अर्थ फेरिनु भएकाले वर्ग फेरिने दिनको रुपमा पनि लिइन्छ ।
गुरुङ बाहुल्य रहेको लमजुङ, गोरखा, तनहुँ, स्याङ्जा, मनाङ, कास्की, पर्वत लगायत जिल्लामा सूर्यको ताप पहिले आउने भएकाले पुस १५ मा यो पर्व मनाउने गरिएको हो । यसपछि क्रमशः तामाङ र शेर्पा जातिको बसोबास भएको क्षेत्रमा सूर्यको ताप आउने भएकाले माघ र फागुनमा यो पर्व मनाइने विश्वास गरिन्छ ।
पुस १५ गतेको रात सबैभन्दा लामो हुने र यसपछिका रात घट्दै जाने भएकाले पनि यस पर्वको महत्व रहेको बताइन्छ । तमु संस्कृतिअनुसार पुस १५ गते खुसीसाथ सामूहिक भोज, सांस्कृतिक कार्यक्रम एवं नाचगान गरेर यो पर्व मनाइन्छ ।
परापूर्वकालमा गुरुङ समुदायले वर्षलाई गन्न १२ जनावरको नामबाट नयाँ वर्षको नामाकरण गरेका हुन् । मुसापछि गाई, बाघ, बिरालो, सुगा, सर्प, घोडा, भेडा, बाँदर, चरा, कुकुर र मृग गरी १२ जनावरका नामबाट वर्षको नामाकरण गरिएको हुन्छ ।
तमु ल्होसारका अवसरमा विगतका वर्षहरुमा काठमाडौंको टुँडिखेलमा विशेष कार्यक्रमको आयोजना गरिँदै आइएकोमा कोरोनाका कारण पछिल्ला दुई वर्ष यता कार्यक्रम हुन सकेको छैन ।तमु ल्होसारका अवसरमा संघीय सरकारले देशभर सार्वजनिक बिदा दिएको छ। त्यसअघि गण्डकी प्रदेशलगयत विभिन्न स्थानीय तहले पनि बिदा दिने निर्णय गरेका थिए।
