रिता कटुवाल,काठमाण्डौं-आर्थिक, सामाजिक तथा व्यवस्थापकीय रुपान्तरणका माध्यमबाट सामाजिक सचेतना तथा राष्ट्रिय समृद्धि हासिल गर्ने उदेश्यले ११२ औं अन्तराष्ट्रिय महिला दिवस अभियानका रुपमा आज मनाइएको छ।
यसपटकको दिवसमा ‘सामाजिक न्याय र लैंगिक समानताः दिगो विकासको सुनिश्चिता’ भन्ने मूल राष्ट्रिय नारा रहेको छ।
महिलाहरुको सवाललाई विश्लेषण गर्ने हो भने सामाजिक संरचना, शैक्षिकस्तर, आर्थिक अवस्था र राजनैतिक तथा सामाजिक जागरण लगायतका विद्यमान अवस्थाले गर्दा लैंगिक हिंसा जस्ता समस्याहरु रहेको छ ।
महिला अधिकारका सवालमा हेर्ने हो भने नितीगत सवालहरु सम्बन्धित निकायबाट सहि ढंगले सम्बोधन हुन सकिएको छैन। समस्या समाधानका लागि संस्थागत संरचनाहरुमा महिला प्रतिनिधित्व गर्दै सम्बन्धि सबै नीति निर्माण र निर्णय प्रकृयामा महिलाहरुको प्रभावकारी सहभागिताको सुनिश्चितता हुनपर्ने अहिलेको आवश्यकता हो।
आर्थिक क्षेत्रमा महिलाहरुको लगानी , स्वामित्व र प्रतिफलमा सुनिश्चिता गर्ने खालका अवसर सहित महिलाहरुलाई रोजगारीको सुनिश्चितता र लैङ्गिक उत्तरदायी बजेट तथा कार्यक्रमहरुको ब्यबस्था सुनिश्चितता भएमात्रै विस्थापित तथा प्रभावित महिलाहरुको सामाजिक सूरक्षाको प्रत्याभुति हुन सक्छ ।
त्यस्तै गरि कार्यगत सवालहरुमा महिलाहरुको साक्षरता विकास, घरभित्रका धुवाँबाट महिला उन्मुक्ति, बालबालिकाको स्वास्थ्य र बातावरणमा परेको असरको न्युनिकरण सूरक्षाबारे सचेतना र क्षमता बिकास, महिलाको आयआर्जमा वृद्धि, महिला सम्बन्धि हुने घर देखि समाजमा हुने विभेदको अन्त्य सबै क्षेत्रमा महिलाको प्रभावकारी सहभागिताको लागि राज्यको केन्द्र देखि स्थानिय तहसम्म सबै निकायहरुको चासो र पहल अहिलेको आवश्यकता हो।
